Kan akımı ve pıhtılaşması

Kan akımı ve pıhtılaşması; Sağlıklı bir kişide, kan damarlarda dolaşırken pıhtı oluşumu gerçekleşmez. Herhangi bir nedenle damarda hasar oluştuğunda ise damarın hızla onarılması ve kan akımının sürdürülmesi gerekir. Bu dengenin sağlanmasına "hemostaz" denir. Denge pıhtı oluşumu yönünde bozulursa "damar içinde pıhtı tıkacı", damar hasarının giderilememesi yönünde ilerlerse "kanama" meydana gelir.

Sağlıklı bir kişide dengeyi sağlayan beş mekanizma bulunur:

1-Kan damarları: Damar duvarının bütünlüğü bozulunca, damar refleks olarak kasılır. Böylece akacak olan kanın miktarını azaltmaya yönelik ilk cevap verilir.

2-Trombositler (Kan pulcukları): Disk şeklinde 2-4 mikron boyutlarında olan kan hücreleridir. Damar duvarında hasar oluştuğunda hasarlı bölgeye yapışır, şekil değiştirip pıhtı oluşumunu artırıcı maddeler salgılar. Damar duvarındaki bazı yapılarla etkileşime girerek, kan kaybını engelleyici bir trombosit tıkacı oluşumunu sağlar (birincil yanıt).

3-Plazma pıhtılaşma faktörleri: Trombosit tıkacı bütünlüğün sağlanması için güçlü bir yapıya sahip değildir. Bu nedenle yukarıda belirtildiği gibi trombositlerin, ayrıca kesi bölgesindeki dokudan salınan bazı maddeler sonucu pıhtı oluşumu gerçekleşir (ikincil yanıt). Bunun için pıhtılaşma faktörlerine ihtiyaç vardır. Bu faktörlerdeki eksiklikler kanamanın durdurulamaması ile sonuçlanabilir.

4-Pıhtılaşma faktörlerini baskılayan yapılar: Pıhtı oluşumuna katkı sağlayan sistemin aktivasyonu da bir şekilde dengede tutulmalıdır. Bu denge bozulursa damarda hasar olmadan da pıhtı oluşumu gerçekleşebilir.

5-Pıhtı eritici sistem: Damar duvarı hasarı onarılırken bir yandan da pıhtının sınırlandırılması ve temizlenmesi gerekir bu da pıhtı eritici sistem sayesinde gerçekleşir.

Yukarıda belirtilen basamaklarda meydana gelen aksama (eksiklik, fazlalık), kanama ya da pıhtı oluşumu ile sonuçlanacaktır. Bu durum, kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.