Laboratuvar testlerini yapmak için genellikle bir toplardamardan kan alınır. Toplardamar olarak çoğunlukla dirseğin iç tarafındaki damarlar tercih edilir. Buradaki damarlar genellikle daha geniştir ve kolayca ulaşılabilir. Ancak bazı kişilerde damarlar ince ve derinde olabilir. Bu durumda diğer kol veya alternatif olarak el üzerindeki damarlardan kan alınabilir.
Damarı ince olan kişilerden ve özellikle bebeklerden kan alımı daha zordur.
Kan alımı öncesi hazırlık nasıl yapılır ?
Kanı alınacak kişi rahat bir koltuğa oturtulur. Koltuk tekerlekli olmamalıdır çünkü kan alma sırasında hareket etmesi sakıncalıdır.
Kan alınacak kişinin kolunu dayaması için koltuğun kolçaklı olması tercih edilir.
Hastaya kan almak için kolunu açması söylenir. Bu sırada hasta genellikle "hangi kolumu açayım" diye sorar. Bu soruya da genellikle "fark etmez" diye cevap verilir. Ancak, kişinin veya kan alan personelin oturuş pozisyonu başta olmak üzere bazı faktörler kan alınacak kolun seçimini etkileyebilir. Örneğin daha önce kan alınacak bölgede geçirilmiş bir ameliyata bağlı meydana gelen değişiklikler kan alımını etkileyeceğinden o koldan kan alınmaması gerekir. Kol dirsekten kıvrılmadan kolçağın üzerine yerleştirilmelidir.
Kan alınmadan önce bölge nasıl temizlenir ?
Kan alınacak bölge alkollü pamuk ile temizlenir.
Temizlik iğnenin gireceği yer merkez olmak üzere merkezden çevreye doğru dairesel hareketlerle yapılır. Bu işlemden sonra deri üzerindeki alkolün kuruması beklenir.
Kan alınmadan önce neden bandaj takılır ?
Dirseğin 10 cm kadar üst kısmından elastik bir bandaj bağlanarak kan alınacak damarın şişerek görünür veya parmakla hissedilir hale gelmesi sağlanır.
Bandaj, toplardamar içinde kalbe geri dönen kanı durdurarak damarın içinde birikmesini sağlar.
Bazen kişinin yumruğunu sıkması da istenebilir. Bunun nedeni de damarı şişirip damar içine girişi kolaylaştırmaktır.
Kan alınırken kişinin canı yanar mı ?
Kan alımı için bir iğne kola batırılarak damarın içine girer. İğne batırılırken hafif bir acı hissedilir. Bu acı için "sivrisinek ısırığı gibi olacak" benzeri tanımlamalar yapılabilir.
Kan almak için neler kullanılır ?
Kan alımında bir enjektör iğnesi veya birden fazla tüp içine kan alınmasını sağlayan “holder” (tutucu) adı verilen aparatın iğnesi kullanılabilir.
Aparata takılan tüp içinde vakum olduğundan gerektiği kadar kanı tüpün içine kendiliğinden çekerek tüpü doldurur.
Kan enjektörle alınıyorsa, yapılacak testlere göre kaç tüpe kan alınması gerekiyorsa, bu tüpleri dolduracak kadar kan alınır.
Aşağıda hayatisaglik.com un hazırladığı "kan nasıl alınır" adlı videoyu izleyebilirsiniz.
Kan alımı bittikten sonra ne yapılır ?
Kan alındıktan sonra iğne damardan çıkarılır ve kanamayı önlemek için iğnenin çıkarıldığı yere bir parça pamuk kapatılarak birkaç dakika süreyle bastırılması söylenir.
Kanamayı önlemek için pamuk belirtilen süre boyunca bastırılarak bölgeye basınç uygulamak gerekir. Eğer yeterince basınç uygulanmazsa deri altına ve dışarıya kanama olur.
Deri altına kanama olursa bölge şişerek koyu mavi-mor bir renk alır. Bu telaş edilecek bir durum olmayıp ciltte oluşan renk değişikliği genellikle 1 hafta sonra normale döner.
Kanamanın durmasından sonra iğne deliğinin üzeri steril bir bant ile kapatılabilir. Böylece kan alımı tamamlanmış olur.
Merhabalar kolay gelsin benim kafami cok karistiran bir sorum olcak benden 2 aylik sure zarfinda en az 25 kere farkli tahlillerde kan alindi belki daha fazla simdi oksurdugum zaman omzuma dogru olan damarlarim agriyor kollarimda agriyor sorum su cok kan vermek damarlara zarar verirmi tesekkurler
YanıtlaSilMerhaba Alev hanım,
YanıtlaSilÇok kan vermek damarlara zarar vermez. Kan damarları kan alınırken delinse de çok kısa zamanda iğne ile delinen yer vücut tarafından tamir edilir. Bu açıdan rahat olunuz. Sağlıklı günler dileriz.
Merhabalar benim bir sorum olacak benden kanalamiyorlar damarcok inceoldugunu soyluyorlar damarlari nasl gelistrebiliriz tesekkurler.
YanıtlaSilMerhaba Şaban bey,
YanıtlaSilDamarlarınızın inceliği yapısal olup geliştirmek için yapabileceğiniz bir şey yoktur. Sağlıklı günler dileriz.
Merhabalar benim bir konu hakkında bilgi alacaktim eğer izniniz olursa bir bayan olduğum verişini ele alırsak regl kanaması sonucu kan değerleri 8.5 a kadar geriledi baya kan kaybi yaşadım şuan ferplex kullanıyorum bir insanın kan değeri kendini ne kadar sürede yeniler doktorlar bu kan değeriyle yaşayamayacağimi soylediler
YanıtlaSilMerhaba İrem hanım,
YanıtlaSilHemoglobin düzeyiniz epey düşük çıkmış. Bu durumda halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma, göz kararması gibi şikayetleriniz olabilir. Kansızlığınızın demir eksikliğine bağlı olduğunun belirlenmesinden sonra yapılacak olan demir takviyesi Hemoglobin düzeyini yükseltecektir. Ancak bu biraz uzun sürebilir. Daha kısa sürede demir düzeyinizi yükseltmek için damar yolu ile demir verilebilir. Ancak bu işlem bir sağlık kuruluşunda yapılmalıdır. Bunu doktorunuza sorunuz. Geçmiş olsun dileklerimizle.
Merhabalar ben 4 saat önce kan verdim kolumda bir halsizlik hissediyorum hava damarın içine girmiş olabilir mi ya da gitme ihtimali var mı
YanıtlaSilMerhaba Yusuf bey,
YanıtlaSilBöyle bir şey söz konusu olamaz. Endişe etmeyiniz. Sağlıklı günler dileriz.
Merhaba, ben de kan vermek istiyorum. Fakat bazi sorularim var.
YanıtlaSilBen kadin dogum kontrol hapi kullaniyorum yaklarik bir bucuk hafta once basladim. Kullanmamin nedeni gebeligi onlemek degil, vucudumda killanma oluyor bunu onlemek amaciyla kullaniyorum bununla birlikte hormon testlerimi de yaptirdim bir bozukluk cikmadi her sey normal fakat hapi kullaniyorum yardimci olsun diye . Bir yil boyunca da kullanacagim Bu hap kan vermeme engel midir ? Kani alacak icin bir tehlike olusturur mu?
2. Dis hekimine gidip geliyorum, dislerimi temizlettim, dolgu var vs . ama bir aydan fazladir kontrole gitmedim bilmiyorum dis hekiminden sobra biraz beklemekten soz ediyorlar bu sure yeterli mi bilmiyorum bir sorun olur mu?
3. Uyku problemimden dolayi annem Turkiyeye geldiginde uyku hapi getirdi. 5-6 kez kullandim . Birkac hafta onceydi. Gecen bir arastirdim depresyon hapi diye cikti. Bilmiyorum belki uyku icin onu veriyorlardir. Benim depresyon gibi bir sorunum olmadigi halde kullandim. Bir sorum olur mu bu ? Kani alacak kisi icin tehlikeli midir
Merhaba Elif hanım,
YanıtlaSilKan bağışında sorun yaratabilecek her durum kan bağışı öncesi sorgulanmakta ve engel bir durum varsa bağışçının kanı alınmamaktadır. Bize göre bahsetmiş olduğunuz faktörler kan bağışına engel değildir. Kanın bağışı çok önemlidir ve genellikle hayat kurtarıcıdır. Bu sebeple kendinizi hazır hissettiğinizde en yakın Kızılay şubesine gidip kan verebilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.