Kabakulak nedir ?

Kabakulak, yüzün her iki yanında kulaklara yakın olarak bulunan tükürük bezlerini etkileyen, virüslerin sebep olduğu bir hastalıktır. Kabakulak genellikle çocukluk çağında geçirilen bir hastalık olmasına rağmen, çocukluğunda kabakulak geçirmemiş olan yetişkinler de kabakulak geçirebilir. Enfeksiyon esnasında tükürük bezlerinin biri veya her ikisi birden şişer ve ağrılıdır. Eskiden salgınlar halinde görülen kabakulak hastalığı, başarılı aşılama programları sayesinde günümüzde oldukça azalmıştır. Kabakulak hastalığının en önemli etkisi olan sağırlık da artık nadiren görülmektedir.

Kabakulak hastalığının belirtileri nelerdir ?

Kabakulak bazı kişilerde farkedilmeden veya çok hafif belirtilerle geçer. Hastalığın belirtileri, virüs ile karşılaşmadan genellikle 2-3 hafta sonra ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlardır:

Yanaklarda tükürük bezlerinin tek taraflı veya iki taraflı olmak üzere ağrılı şişmesi,

Ateş,

Baş ağrısı,

Halsizlik,

İştahsızlık,

Çiğneme ve yutma esnasında ağrı.

Kabakulak hastalığının sebepleri nelerdir ?

Hastalığın sebebi kabakulak virüsüdür. Virüs insandan insana tükürük yoluyla geçer.

Kişi aşılı değilse, aksıran, öksüren veya hapşıran bir kişinin çevreye yaydığı tükürük damlacıkları yoluyla hastalık bulaşabilir. Ayrıca, hasta olan kişinin tabak, kaşık, çatal gibi eşyalarını kullanmak da hastalığın yayılmasında etken olabilir.

Kabakulak hastalığının vücuttaki etkileri nelerdir ?

Testislerin iltihabı: "Orşit" adı verilen testis iltihabı, bir veya her iki testisin şişmesine yol açar. Ağrılı olan bu şişkinlik sonucu kısırlık meydana gelme riski düşüktür.

Pankreas iltihabı: "Pankreatit" adı verilen pankreas iltihabında; karın ağrısı, bulantı ve kusma görülür.

Yumurtalık iltihabı: "Ooforit" adı verilen yumurtalık iltihabında, erkeklerde testis iltihabında olduğu gibi, nadiren kısırlık meydana gelir.

Beyin iltihabı: "Ensefalit" adı verilen beyin iltihabı, ciddi nörolojik belirtilere sebep olur ve hayatı tehdit edebilir.

Beyin zarı iltihabı: "Menenjit" adı verilen beyin zarı iltihabı da ciddi bir durum olup, santral sinir sistemi etkilenebilir.

İşitme kaybı: Tek veya iki kulakta birden, nadiren de olsa, kalıcı işitme kaybı yaşanabilir.

Kabakulak nasıl tedavi edilir ?

Bir virüs enfeksiyonu olan kabakulak hastalığında antibiyotik kullanımı işe yaramaz. Genellikle 2 hafta içinde hastalık kendiliğinden iyileşir. 

Kabakulak enfeksiyonundan korunmak için ne yapılabilir ?

Kabakulak aşısı, kabakulak enfeksiyonundan korunmanın en uygun yoludur. Daha önce kabakulak enfeksiyonu geçirenler de enfeksiyona bağışıklık kazanır. 

Kabakulak aşısı nasıl yapılır ?

Kabakulak aşısı genellikle MMR adı verilen ve kızamık ve kızamıkçık aşıları ile birlikte yapılır. Çocukluk çağında 2 doz halinde yapılan kabakulak aşısının ilk dozu, çocuk 12-15. aylıkken, ikinci dozu ise 4-6 yaşları arasında yapılır. 

Kabakulak olan kişiye evde nasıl bakılır ?

• En iyi tedavi dinlenmedir.


• Diğer kişilere bulaşımın önlenmesi, için hasta tecrit edilmelidir.


• Şişen tükürük bezlerinin ağrısını azaltmak için ılık kompres yapılabilir.


• Fazla çiğnemeye gerek olmayan, yumuşak gıdalar tüketilmelidir.


• Tükürük üretimini artıracak besinler tüketilmemelidir.


• Bol sıvı alınmalıdır.


• İyileşme sürecinde doktorun yapabileceği fazla bir şey yoktur. Ancak, 39 dereceden yüksek ateşte, testislerde ağrı ve şişlik geliştiğinde, karın ağrısı meydana geldiğinde, kişi kendini kaybettiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.