Sigara nasıl kansere yol açar ?

Sigaranın birçok hastalık yanında kansere de sebep olduğu söylenmektedir. Sigara dumanı ile vücuda giren birçok kimyasal madde sigaraya bağlı kanserde rol oynamaktadır. Peki bu kimyasal maddeler vücutta ne gibi değişikliklere yol açmakta ve kanser gelişimine sebep olmaktadır ?

Sigarada bulunan kimyasal maddeler DNA hasarı oluşturur: 

Sigara dumanı genetik yapıya zarar vererek, kanser oluşumuna sebep olur.

Sigara dumanı akciğerlere çekildikten sonra, içinde bulunan kimyasal maddeler akciğerlerden kana geçer. Kan dolaşımına katılan bu kimyasal maddeler, vücudun en ücra köşelerinde bulunan hücrelere kadar ulaşabilir.

Sigara dumanında bulunan kimyasal maddelerin yaptığı DNA hasarı direk olarak kansere sebep olabileceği gibi, genetik yapı üzerinde bulunan ve kanserden koruyucu bölgelerin de işlev görmesini engelleyebilir. Bu durumda, kanserden koruyucu mekanizmalar devreye giremez ve vücudu koruyamaz.

Kanser yapıcı kimyasal maddelerin başlıcaları benzen, polonyum-210, benzpren ve nitrozamin gibi maddeler olup, tek başlarına kanser yapıcı oldukları kadar, hep birlikte birbirinin etkisini de artırırlar.

Sigara dumanında bulunan 5000'e yakın kimyasal maddenin etkileri bir araya geldiğinde, kanser riski katlanarak artar.

Hasara uğrayan DNA nedeniyle kanserli hücre gelişimi artarken, normalde vücut tamir mekanizmalarını harekete geçirerek, hasarlı ve kansere dönüşecek hücreyi ortadan kaldırır. Ancak, hasar tamir mekanizmaları, kanser yapıcı maddelerin yanında, sigara ile alınan diğer kimyasalların da etkisiyle işlemez hale gelir. Uzun yıllar boyunca biriken bu etkiler, sonunda kansere yol açar.

Sigara vücudun savunma sistemini zayıflatır:

Sigara içmeyen kişiler de solunum havasıyla çeşitli kimyasal ve zehirli maddelere maruz kalabilirler. Ancak bu maruziyet geçicidir ve vücudun savunma sisteminde yer alan birtakım proteinler bu maddeleri ortadan kaldırarak, vücuda zarar vermesini engeller.

Ayrıca solunum yollarında bulunan ve "cilia" adı verilen ince tüycükler, solunum havası ile vücuda giren partikülleri temizlemekle görevlidir. Ancak, sigara dumanında bulunan kadmiyum gibi kimyasal maddeler temizleme işinde görevli proteinleri engellerken, formaldehit ve akrolein gibi maddeler ise hava yollarında bulunan tüycüklerin ölümüne sebep olur. Bu durumda, solunum yolları ve akciğerler zararlı kimyasal maddelerden arınamaz. 

Sigara dumanı içinde bulunan bazı kimyasal maddeler de tümör gelişimine yol açan hücreleri artırırken, kanser gelişimini engelleyen hücreleri baskılayarak, akciğer kanseri gelişimini kolaylaştırır.  

Uzun yıllar boyunca kimyasal maddeler vücutta birikir:

Tek bir sigarada miktarı az olsa da, uzun yıllar boyunca sigara içildiğinde, sigara dumanı ile akciğerler giren bu kimyasallar vücutta birikirler. Örneğin, sigara tiryakileri radyoaktif polonyum-210 maddesine 150 kat fazla maruz kalırlar. Bu madde, sigara dumanında bulunan ve kansere sebep olan bir maddedir.

Bu yüzden, sadece bu maddenin birikimi bile kanser riskini artırmaktadır. Sigara içme süresi ve miktarı bu yüzden çok önemlidir. Vücut az miktardaki kimyasal maddeler ile baş edebilirken, yoğun madde birikimi neticesinde, kendini yenilemede ve zararlı maddeleri temizlemede yetersiz kalır.