Kısaca RİA olarak bilinen "rahim içi araçlar", doğum kontrolunda kullanılan ve aşağıdaki resimdeki gibi çeşitli şekillerde olan cihazlardır. Ebeler, hemşireler veya doktorlar tarafından rahim içine yerleştirilen ve halk arasında "spiral" adı verilen bu rahim içi araçlar, spermin ilerleyerek yumurta ile birleşmesini önlemek suretiyle etki gösterirler. Yumurta sperm ile döllense bile, rahim içinde oluşan ortam nedeniyle rahime tutunamaz ve gebelik gelişemez. Bazı rahim içi araçlar hormon da salgılarlar. Bunun sayesinde, RİA’nın etkisine hormonal etki de ilave olur ve doğum kontrolunun etkinliği artar.
En etkili doğum kontrol yöntemlerinden sayılan rahim içi araçlar, çoğu kadın tarafından da tercih edilmektedir, çünkü bir kez takıldıktan sonra, çeşidine göre, uzun yıllar gebeliği önler.
Kaç çeşit rahim içi araç vardır ?
Spiraller 2 çeşittir; bakırlı ve hormonlu spiraller.
Bakırlı olanlar, plastik bir gövdenin üzerine sarılan ince bir bakır telden meydana gelir. Bakır rahim içinde iltihabi bir ortam yaratır. Bu ortamda; akyuvarlar, bakır iyonları, enzim ve prostoglandinler bulunur. Bu ortam, spermin geçişini engeller. Gebelikten koruma süresi içerdiği bakır miktarına göre 3-10 yıl arasında değişir.
Hormonlu spiraller ise, bulundurdukları levonorgestrel veya progesteron hormonunu yavaşça salgılarlar. Bu maddeler hem bir yandan rahim ağzındaki mukusu koyulaştırarak spermin geçişini engeller hem de yumurta döllendiği taktirde rahim içine yerleşmesine engel olurlar. Gebelikten koruma süresi genellikle 3-5 yıl arasındadır.
Rahim içi araçların etkinliği ne kadardır ?
RİA kullanan kadınların hamile kalma olasılığı %1’den azdır.
Rahim içi araçları kimler kullanabilir ?
Resimde görülen spiraller birçok kadın tarafından güvenle kullanılmaktadır. Çoğu kadın RİA’ları güvenle kullansa da, bazı kadınlarda her doğum kontrol yönteminde olduğu gibi, sorun yaratabilmekte veya yan etkilere sebep olabilmektedir.
Hangi yöntemin sizde güvenle kullanılabileceği doktorunuz ile konuşulması gereken bir konudur.
Rahim içi araçları kimler için uygun değildir ?
Hamile olanlar,
Rahim yırtılma öyküsü olanlar,
Rahim ağzı kanseri olanlar,
Rahim kanseri olanlar,
Vajinal kanaması olanlar,
Pelvik tüberkülozu olanlar,
Cinsel yolla geçiş gösteren hastalığı olanlar,
Geçen 3 ay içinde, doğum veya düşük sonrası kasık içinde (pelvik) enfeksiyon geçirenler,
Rahim içi araçların avantajları nelerdir ?
RİA’lar belki de en ucuz ve uzun süreli korunma yöntemidir. Bunun yanında, aşağıda sayılan avantajları da mevcuttur:
Cinsel ilişki öncesinde veya ilişki sırasında, doğum kontrolu için herhangi bir uygulama yapılması gerekmez ve hamile kalma endişesi hissedilmez,
Hormonlu RİA’lar, adet dönemi sancılarının azalmasını sağladıkları gibi, adet kanamasını da azaltırlar. Hatta bazı kadınlarda adet kanamaları kesilir.
Emzirme döneminde uygun spiral kullanılabilir.
Rahim içi araçların dezavantajları nelerdir ?
RİA’lar takıldıktan sonra; hafif veya orta derecede bir ağrı, birkaç gün seren bir kramp veya sırt ağrısı ve ilk 3-6 ayda adet dönemleri arasında hafif bir kanama görülebilir.
Rahim içi araçlar bazen yerinden oynayabilir veya çıkabilir. Eğer bunun farkına varılamazsa, spiral olduğu halde hamile kalınabilir.
Rahim içi araç takıldıktan sonraki ilk 3 ay içinde rahim içinde bir enfeksiyon gelişebilir. Bunun da zamanında fark edilip, tedavisinin yapılması gerekir.
Bakırlı spiral takılan kadınların adet miktarında artış olabilir.
Çok nadir durumlarda, RİA takılırken rahim duvarı delinebilir. Bu esnada herhangi bir ağrı da hissedilmeyebilir. Eğer takılma esnasında farkedilmezse, spiral karın içinde diğer organlara zarar vererek, çeşitli problemlere yol açabilir.
Hangi durumlarda doktora başvurmak gerekir ?
Meydana gelen bu gibi durumlar zamanında doktorunuza bildirildiği taktirde çeşitli şekillerde tedavi edilecektir. Önemli olan, birşeylerin ters gittiğinin farkına varılabilmesidir. Aşağıdaki belirtiler olduğunda hemen doktorunuza başvurmalısınız:
Adet günleriniz normale göre daha uzadığında ve adet kanamasının miktarı arttığında,
Karın bölgesinde hassasiyet olduğunda,
Karında ağrı veya kramplar olduğunda,
İlişki sırasında ağrı veya kanama olduğunda,
Açıklanamayan ateş olduğunda,
Vajinal akıntı olduğunda,
Açıklanamayan vajinal kanama olduğunda,
Spiralin ipi uzadığı veya kısaldığında,
Rahim içi aracın yerinden oynadığını farkettiğinizde doktora başvurulmalıdır..
Yorumlar
Yorum Gönder