Çeşitli hastalıkların teşhisi için doktorlar farklı tahlil yaptırılmasını ister. Günümüzde teknolojik gelişmelere paralel olarak yapılan tahlil çeşitliği çok artmıştır. Bu sayede birçok hastalık daha erken tanınabildiği gibi, hastalıkların tanı ve tedavisi de kolaylaşır. Eski yıllarda hastanenin çeşitli bölümlerinde farklı laboratuvarlar bulunurken, Sağlık Bakanlığı tarafından 2013 yılında yayınlanan Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliğine göre genel sağlık kuruluşlarında bulunan laboratuvarlar 3'e ayrılmıştır. Bunlar Tıbbi Biyokimya, Tıbbi Mikrobiyoloji ve Tıbbi Patoloji laboratuvarlarıdır. Bunların dışında Doku Tipi Laboratuvarları ve Genetik Laboratuvarları bulunmaktadır ancak bu 2 tip laboratuvar her sağlık kuruluşunda bulunmayabilir.
Tıbbi Biyokimya Laboratuvarları
Tıbbi Biyokimya Laboratuvarlarında kan, idrar, dışkı, balgam, ter, burun akıntısı, beyin omurilik sıvısı ve vücut boşluklarında bulunan diğer sıvılar tahlil edilir. Bu örneklerin içinde bulunan maddelerin miktarının yanı sıra maddelerin varlığı veya yokluğu rapor edilir. Örneğin kanda bulunan şeker veya kolesterol gibi herkesçe bilinen testler Tıbbi Biyokimya Laboratuvarında yapılır.
Tıbbi Biyokimya Laboratuvarlarında genellikle şu testler yapılmaktadır: Kan şekeri, üre, kreatinin, ürik asit, aspartat transaminaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), gamaglutamil transpeptidaz (GGT), alkalen fosfataz (ALP), trigliserit, HDL, LDL, amilaz, total protein, albumin, total bilirubin, direk bilirubin, sodyum, potasyum, kalsiyum, klor, fosfor, ASO, CRP, RF, troponin, kreatin kinaz, kan gazları, T3, T4, TSH, FSH, LH, PRL, Anti T, Anti M, insülin, c-peptid, ferritin, PTH, vitamin düzeyleri, PSA, serbest PSA, HBA1c, PTZ, APTZ, D-dimer, fibrinojen, idrar tahlilleri ve bu testlere benzeyen daha yüzlerce test.
Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarları
Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarlarında yapılan yine aynı örneklerden bakteri, virüs, mantar veya parazit gibi mikroplara ilişkin testler yapılır. Örneğin hepatit markırları veya kültür testleri Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarlarında yapılan en bilinen testlerdendir. Kan kültürü, idrar kültürü, boğaz kültürü, yara kültürü gibi kültür testlerinin yanında, hepatit markırları adı verilen ve Hepaptit A, B, C hepatitlere ait antijenler Tıbbi Mikrobiyoloji Laboratuvarında yapılan diğer testlerdendir.
Tıbbi Patoloji Laboratuvarları
Tıbbi Patoloji Laboratuvarlarında ise, ameliyatlar veya küçük cerrahi girişimler ile alınan vücut doku örneklerinin tahlili yapılır. Cerrahi müdahaleler sonucu çıkarılan vücut parçalarının iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığının anlaşılması için Tıbbi Patoloji Laboratuvarlarında incelenmesi şarttır. Patolojiye gönderilen parçalar mikroskop altında değerlendirilerek sonuç verilir.
Doku Tipi Laboratuvarları
Bu laboratuvarlar Türkiye'de sınırlı sayıda olan laboratuvarlardan olup genellikle organ veya doku nakli yapılan merkezlerde bulunmaktadır. Nakil yapılacak hastalar ile nakil için doku veya organ veren kişilerin uyumlu olup olmadığını ortaya koyan testlerin yapıldığı laboratuvarlardır.
Genetik Laboratuvarları
İnsanların genetik yapısının çözülmesi, gen haritalarının çıkarılması sonucu genetik testlere olan eğilim artmıştır. Hastalıkların genetik yapı ile olan ilgisinin belirlenmesi ile gün geçtikçe yeni genetik testler kullanıma sunulmaktadır. Yıllardan beri özel merkezlerde yapılan kromozom analizlerine ilaveten yaygınlaşmaya başlayan genetik moleküler testler çeşitli merkezlerin Genetik Laboratuvarlarında yapılmaktadır.
Yorumlar
Yorum Gönder