Karbamazepin testi

Karbamazepin testi, epilepsi ya da bilinen adıyla sara hastalığının yanı sıra alkolü bırakanlarda, bazı sinir ağrılarının hafifletilmesinde ve bipolar hastalık gibi davranış bozukluklarının olduğu hastalıklarda kullanılan karbamazepin adlı ilacın seviyesini ölçer.

Karbamazepin seviyesi neden ölçülür ?

Karbamazepin birçok ilaçta olduğu gibi dar bir tedavi aralığına sahiptir. Peki "dar tedavi aralığı" ne anlama gelmektedir? İlacın etkili olduğu, yani tedavi edici olduğu, iyileştirici olduğu doz miktarı etkisiz olduğu veya zehirleyici olduğu miktarlara çok yakın olmasına tedavi aralığının dar olması denir. Bu sebeple, ilacın seviyesi belirli aralıklarla ölçülerek tıbbi fayda sağlayıp sağlamadığı veya çok yükselip zehirleyici etki gösterip göstermediği belirlenmelidir. 

Test için gerekli örnek nedir ?

Test için genellikle koldaki toplardamarlardan birinden alınan kan örneği gereklidir. Bu kandan elde edilen serum örneğinde test yapılır.

Test için dikkat edilmesi gereken şeyler nelerdir ?

Test, karbamazepin düzeyinin kan dolaşımında en düşük olduğu zaman yapılmalıdır. Bunun için en uygun zaman o günkü ilacın alınmasından önceki zamandır.

Greyfurt meyvesi veya suyu kan dolaşımında karbamazepin düzeyinin artmasına sebep olabileceğinden karbamazepin kullanan hastaların bu meyveyi veya suyunu tüketmesi sakıncalı olabilir.

Karbamazepin testi ne zaman istenir ?

İlaca ilk başlandığı günlerde daha sık olmak üzere, tedavi edici doza ulaşıldıktan sonra da belirli aralıklarda karbamazepin testi istenir.

Karbamazepin dozu değiştirildiğinde, yeni uygulanan dozun ayarlanabilmesi için de karbamazepin testi istenir.

Karbamazepin tedavisi altında olan hastalarda tedaviye yanıt alınamadığında bunun sebebini araştırmak için test istenebilir.

Karbamazepin ile ilgili olabilecek yan etkilerin ilaca bağlı olup olmadığının belirlenmesinde de karbamazepin testi istenebilir.

Total karbamazepin testi referans aralığı nedir ?

Karbamazepinin tedavi edici doz aralığı 4-12 mikrogram/ mililitre arasındadır.

Elde edilen değer alt sınırın altındaysa ilaç kan dolaşımında tedavi edici doza ulaşmamış demektir.

Elde edilen değer 15 mikrogram/ mililitrenin üzerinde ise kan dolaşımında bulunan karbamazepin zehir etkisi gösterir.

Yukarıda yazılan değerler laboratuvardan laboratuvara ve kullanılan cihaz ve yönteme göre değişiklik gösterebilir. Sonuçlarda dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de kullanılan birimdir. Bu sebeple, testin yapıldığı laboratuvarın belirtmiş olduğu normal değer aralığına göre değerlendirme yapılmalıdır.