Kemik iliği biyopsisi

Kemik iliği biyopsisi, laboratuvarda incelenmek üzere küçük bir miktar ilik alma işlemine verilen addır. Omurlar, kalça kemiği, kaburga kemikleri ve bacak kemiklerinin içinde bulunan ilik kan hücrelerinin yapımını sağlar.

Kemik iliği biyopsisi, kemik iliğini oluşturan hücrelerin sağlıklı olup olmadığını gösterir. Kemik iliğinde olan problemler ciddi hastalıklara sebep olurlar.

Hangi durumlarda kemik iliği biyopsisi istenir ?

Çeşitli hastalıklarda kemik iliğini oluşturan hücreler sağlıksız hale gelir. Kan dolaşımında bulunan hücrelerin sayısal anormalliklerinde kemik iliği biyopsisi istenebilir. Bunun yanında, şüpheli bazı hastalıkların tanımlanmasında veya yapılan bir tedavinin işe yarayıp yaramadığının belirlenmesinde de biyopsi yapılabilir. 

Kemik iliği biyopsisi istenen durumlar şunlardır:

Kemik iliği veya kan hücrelerini etkileyen hastalıkların belirlenmesinde,

Hastalığın evrelendirilmesi veya ilerlemesinin belirlenmesinde,

Hastalığın tedavisinin takibinde,

Kaynağı bilinmeyen ateş sebebinin araştırılmasında kemik iliği biyopsisi istenebilir.

Hangi hastalıklarda kemik iliği biyopsisi faydalı olur ?

Kansızlık (alyuvar sayısının azlığı),

Akyuvar ve trombosit gibi kan hücrelerinin sayısal değişiklikleri,

Lösemi, lenfoma ve multiple myelom gibi kemik iliği kanserleri,

Kemik iliğine başka yerlerden gelen kanserler,

Hemokromatozis (vücutta demir fazlalığı),

Sepsis (vücutta yaygın enfeksiyonlar).

Kemik iliği biyopsisinin riskleri nelerdir ?

Anestezik maddeye alerji,

Aşırı kanama,

Enfeksiyon,

Biyopsi yapılan yerde rahatsızlık.

Kemik iliği biyopsisi öncesi nelere dikkat edilmelidir ?

Devamlı kullanılan ilaçlar ve herhangi bir alerjisi olan kişiler bu durumu biyopsiyi gerçekleştirecek olan doktora söylenmelidir. Doktorunuz bu ilaçlardan bazılarını işlem öncesi bırakmanızı isteyebilir. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar bu tip ilaçlardandır. Ancak doktorunuzun söylemediği hiç bir ilacı bırakmamak gerekir.

Kemik iliği biyopsisini kimler yapar ?

Kemik iliği biyopsisi hematolog veya onkologlar tarafından yapılır. Hematologlar kan hastalıkları ile ilgili uzman doktorlardır. Onkologlar ise kanser alanında uzmanlaşmış doktorlardır.

Kemik iliği biyopsisi nasıl yapılır ?

Biyopsinin yapılacağı alan uyuşturulur.
Kemik iliğinin alınacağı bölgeye bağlı olarak genellikle yan veya yüzükoyun yatmanız istenir.
İğnenin sokulacağı yer önce temizlenir, sonra küçük bir kesi yapılır. İğne buradan kemiğin içine sokulur.
İğnenin ucundaki enjektörün yardımıyla kemik iliğinden bir miktar ilik çekilir. Buna kemik iliği aspirasyonu denir. Bu işlem ile kemik iliğinin sıvı kısmından örnek alınmış olur. Daha geniş bir iğne ile kemik iliğinin katı dokusundan örnek alınma işlemi ise kemik iliği biyopsisi olarak adlandırılır.
İşlemden sonra biyopsi yapılan yer kapatılır.

Kemik iliği biyopsisinden sonra neler yapılır ?

İşlemden sonra bir süre dinlenmeniz istenir. Bu süre içinde uyuşturucunun etkisi de geçmeye başlar. Kendinizi iyi hissettiğiniz zaman günlük aktivitenize dönebilirsiniz.
Biyopsi sonrası bir hafta boyunca biyopsi bölgesinde ağrı hissedilebilir. Bunun için doktorunuzun önerdiği ağzı kesiciler kullanılabilir.
Biyopsi için deri üzerindeki kesilen yerin bir süre ıslatılmaması gerekir. Doktorunuz bu konuda size gereken bilgiyi verecektir. Ne zaman banyo yapabileceğinizi doktorunuza sorunuz.

Hangi durumlarda doktorunuza başvurmak gerekir ?

Aşırı kanama olması ve kanın durmaması,

Ateş,

Hissedilen ağrının giderek artması

İşlem yapılan bölgede kızarıklık, şişme ve akıntı olması durumlarında doktora başvurulmalıdır.

Alınan ilik örneğine ne yapılır ?

Alınan ilik örneği hematolog veya patolog tarafından mikroskop altında incelenerek anormal bir hücre bulunup bulunmadığı araştırılır. Elde edilen sonuca göre; düşünülen teşhis doğrulanır veya ekarte edilir, hastalığın şiddeti belirlenir veya tedavinin işe yarayıp yaramadığı ortaya çıkar.