İdrarda bilirubin testi

İdrarda bilirubin testi idrarda bulunan bilirubin miktarını ölçer. Bilirubin kan dolaşımındaki alyuvarların parçalanması sonucu ortaya çıkan sarı turuncu bir maddedir. Bilirubin karaciğer tarafından suda çözünür hale getirilerek bağırsaklara verilir ve vücuttan atılır. Kan dolaşımında bilirubin miktarını yükselmesi sarılık adı veren verilen hastalığa yol açar. Bilirubin miktarı kanda artmaya başladığında idrardada bilirubin görülmeye başlar. Genellikle kanda ölçülen bilirubin, idrarda da ölçülebilir. Böylece bilirubin miktarının vücutta yükselip yükselmediği, kan tahlili yapmaya gerek kalmadan kolayca anlaşılabilir. Ancak bu yolla bilirubinin yükseldiği tespit edilirken, kan dolaşımında bulunan bilirubin değeri kesin olarak belirlenemez. 

Bilirubin nasıl ortaya çıkar?

Kan dolaşımındaki alyuvarların belli bir yaşam süresi vardır. Genellikle 120 gün kadar olan sürenin sonunda alyuvarlar parçalanarak bilirubin ortaya çıkar. Parçalanan alyuvarların yerine kemik iliğinde yenileri yapılır. Bu süreç tüm yaşantı boyunca devam ettiğinden sürekli bilirubin üretilir. Üretilen bilirubin karaciğer tarafından işlenerek suda çözünebilir ve böylece daha kolay uzaklaştırılabilir hale getirerek vücuttan atılır.

Bilirubinin vücuttan atılım yolu nedir ?

Bilirubin karaciğerde işlendikten sonra bağırsaklara verilir. Burada birtakım değişikliklere uğrayarak dışkı yoluyla atılır. Bilirubin düzeyi normal olduğu sürece idrarda bilirubin görülmez.

Bilirubin tehlikeli bir madde midir?

Bilirubin vücutta birikmeye başlamışsa tehlikeli hale gelir. Kan dolaşımında seviyesi artan bilirubin vücuda zarar vermeye başlar. Kanda 20-25 mg seviyesine ulaşan bilirubin beyine zarar vermeye başlar.

İdrardaki bilirubin seviyesi nasıl ölçülür?

Bilirubin seviyesi kanda veya idrarda ölçülebilir. Kandaki bilirubin seviyesini belirlemek için kan örneği ne ihtiyaç vardır.

Yapılan standart idrar tahlilinde bilirubin de otomatik olarak ölçülür. İdrardaki bilirubin seviyesi için ise genellikle “spot idrar” adı verilen örnek kullanılır. Spot idrar günün herhangi bir saatinde verilen idrar örneğidir. Ayrıca, nadiren de olsa, 24 saatte yapılan tüm idrarın toplandığı bir örnek de bilirubin testi için kullanılabilir.

İdrarda bilirubin test sonucu nasıl raporlanır ?

İdrarda bilirubin test sonuçları iki şekilde rapor edilebilir. İdrarda hiç bilirubin bulunmuyorsa sonuç negatif olarak yazılır.

İdrarda bilirubin varsa pozitif veya rakamsal olarak verilebilir. Pozitif test sonuçları idrarda bulunan bilirubin miktarına göre +, ++, +++ şekillerinde olabilir.

İdrarda bilirubin test sonuçları nasıl değerlendirilir?

Sağlıklı kişilerde idrarda bilirubin bulunmaz. Bu sebeple idrarda bilirubin test sonucu negatiftir.

Eğer idrarda bilirubin tespit edilirse idrarda bilirubin test sonucu pozitif olarak raporlanır. İdrarda bilirubin bulunması kişide karaciğer hastalığı veya safra yolları tıkanıklığı bulunduğunun göstergesidir.

İdrarda bilirubin testi pozitif çıkarsa neler yapılabilir ?

İdrarda bilirubin testinin pozitif olması durumunda çeşitli testler yapılarak bilirubin seviyesindeki yükselmenin nedenleri araştırılır. Bu nedenler arasında; karaciğer hastalıkları veya alyuvarları etkileyen hastalıklar ilk plandadır.