Akciğerleri örten zara “plevra” adı verilir. Bu zar her iki akciğeri sardığı gibi, göğüs kafesinin iç yüzünü de saran iki tabakadan meydana gelir. Her iki tabaka arasında bir boşluk vardır ve bu boşlukta az bir miktarda sıvı bulunur. Akciğerlerin üzerini örten zarın iltihaplanmasına tıbbi adıyla “plörezi”, halk arasındaki adıyla “zatülcenp” ya da “satlıcan” denir. Satlıcan adı artık unutulmaya yüz tutmuş olup, zatülcenp daha çok kullanılmaktadır. Zatülcenp özellikle nefes alıp verme sırasında şiddetli ağrıya sebep olur.
Zatülcenp belirtileri nelerdir ?
Nefes aldıkça ve öksürdükçe şiddetlenen göğüs ve yan ağrısı,
Ağrı nedeniyle nefes almada zorluk,
Bazı vakalarda öksürük, ateş,
Halsizlik, iştahsızlık.
Zatülcenp çeşitleri nelerdir ?
Kuru ve sulu zatülcenp olmak üzere iki çeşit plörezi bulunur.
Kuru zatülcenpte zarlar arasında sıvı yoktur. Her nefes alıp verişte iltihaplı zarlar birbirine sürtündüğünden şiddetli ağrı hissedilir.
Sulu zatülcenpte ise akciğer zarları arasında sıvı toplandığından, zarlar birbirine sürtünmez ve ağrı azalır. Ancak zarlar arasında biriken sıvı akciğere baskı yaptığından, akciğer büzülür. Bu sebeple nefes alıp verme zorlaşır, öksürük ortaya çıkabilir. Biriken sıvıya mikrop bulaşırsa, enfeksiyon meydana gelir ve bununla birlikte ateş ortaya çıkar.
Zatülcenp sebepleri nelerdir ?
Virüs, bakteri veya mantarların sebep olduğu enfeksiyonlar,
Romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar,
Böbrek hastalıkları,
Akciğer zarı tümörleri,
Akciğer kanserleri,
Akciğer embolisi,
Lenfoma,
Lupus,
Orak hücreli anemi,
Çeşitli kaza ve yaralanmalar,
Çeşitli ilaçlar.
Zatülcenp teşhisi nasıl konur ?
Doktorunuz akciğerlerinizi dinler ve fizik muayenesini yapar.
Kan testleri ile vücutta bir enfeksiyon veya romatoid artrit olup olmadığı araştırılır.
Akciğer röntgeni ile akciğerlerin durumu ve akciğer zarları arasında sıvı bulunup bulunmadığı görülür.
Akciğer tomografisi ve MR ile akciğer detaylı bir şekilde incelenebilir.
EKG çekilerek kalbe ait bir patoloji araştırılır.
Torasentez adı verilen işlem ile akciğer zarları arasındaki sıvı alınarak laboratuar incelemesi yapılır.
Plevra biyopsisi ile akciğer zarından örnek alınarak laboratuarda incelenir.
Zatülcenp nasıl tedavi edilir ?
Tedavi zatülcenp sebebine göre yapılır. Örneğin hastalık verem mikrobuna bağlı olarak meydana geldiyse, verem hastalığının tedavisine yönelik ilaçlar verilir. Virüslerin sebep olduğu sıvı toplanması genellikle bir süre sonra kendiliğinden kaybolur.
Hastaların çektikleri ağrıyı hafifletmek, ateşi düşürmek için ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar verilebilir.
Yatak istirahati son derece önemlidir. Hastalık tamamen iyileşene kadar yatak istirahati şarttır. İyileştikten sonra bile hastalar kendini fazla yormamalıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder