İdrar rengi

İdrar binlerce yıldan beri insan vücudunda meydana gelen olayların bir göstergesi olarak kullanılmıştır. Günümüzün modern tahlil yöntemleri henüz ortada yokken, idrarın rengi başta olmak üzere birçok özelliğinden faydalanılarak hastalıklara teşhis konmuştur. İdrarın normal rengi açık sarı ile koyu sarı arasında değişir. Bu değişim idrarın yoğunluğuna bağlıdır. İdrar yoğunluğu arttıkça idrarın rengi koyu sarıya döner.

İdrarın yoğunluğunu artıran en önemli faktör nedir ?

Susuz kalma idrar yoğunluğu artıran en önemli faktörlerdendir. Uzun süre su içmediğimizde veya yeterli sıvı almadığımızda idrarımızın miktarı azalır ve rengi koyu sarıya döner.

Bunun tersine, fazla miktarda sıvı alındığında ise idrarın yoğunluğu azalır, rengi açılır ve açık sarı renge döner. İdrar söktürücü kullananlarda da aynı şekilde idrar rengi iyice açılmıştır.

İdrar rengini değiştiren faktörler nelerdir ?

Kırmızı idrar: İdrarın rengi bazen kırmızıya dönüşebilir. Bunun ana nedeni idrarda kan bulunmasıdır. Normal şartlar altında idrarda kan bulunmaz. Ufak bir miktar kan bile idrarın rengini kırmızıya dönüştürebilir. İdrarda kan bulunmasının çeşitli sebepleri olabilir. En sık neden böbrek taşlarıdır. Böbrek taşları idrar yollarının zedelenmesine sebep olur ve zedelenen yerlerden akan kan idrara karışarak renginin kırmızılaşmasına yol açar.

Böbrek taşlarından başka enfeksiyonlar, prostat problemleri ve genellikle mesane kanseri de idrarda kan bulunmasına neden olabilir.

Kırmızı idrarın bir başka sebebi de yenen bazı besinlerdir. Örneğin pancar, yaban mersini gibi yiyecekler idrarın rengini kırmızı dönüştürebilir.

Bazı antibiyotikler de idrar rengini kırmızı yapabilir. örneğin verem tedavisinde kullanılan "rifampin" adlı ilaç kırmızı idrara yol açar. 

Turuncu idrar: İdrar renginin portakal rengi olması karaciğer ve safra ile ilgili problemlerde karşımıza çıkar. Örneğin sarılık hastalığında idrar rengi koyulaşarak turuncuya dönüşür.   

Kullanılan bazı ilaçlar, örneğin genellikle vitaminler idrar rengini koyu sarı ve turuncu renge çevirebilir.

Mavi veya yeşil idrar: Bazı ilaçlar veya besinlerle alınan boya maddeleri idrar rengini mavi veya yeşil renge çevirebilir. Bunun yanında, nadir görülen "ailesel iyi huylu kalsiyum yüksekliği" mavi renkli idrara yol açar. 

Koyu kahverengi idrar: Aşırı miktarda bakla ve aloe yemek, klorokin ve primakin gibi sıtma ilaçları, metronidazol ve nitrofurantoin gibi antibiyotikler, bazı karaciğer ve böbrek bozuklukları ve aşırı egzersiz idrar rengini koyu kahverengine çevirebilir.   

***İdrar hakkında daha geniş bilgi için idrar tahlili konusunu da inceleyebilirsiniz.