Böbreklerin normal çalışıp çalışmadığının araştırılmasında kullanılan testlerden biri "kreatinin klirens testi" dir. Kreatinin klirens testi için belirli bir süre idrar toplanması ve eş zamanlı olarak kan verilmesi gerekir. Elde edilen sonuçlar ile belirli bir zamanda kandan temizlenen kreatinin miktarı belirlenir. Farklı cinsiyet ve yaş grupları için kreatinin klirens test sonuçları değişiklik gösterir. Kreatinin klirens testinin sonucu doktorunuza böbreklerinizin çalışması ile ilgili bilgi verir.
Vücuttan atılacak maddeler nasıl uzaklaştırılır?
Vücuttaki atık maddelerin bir kısmı böbreklerin ürettiği idrar ile atılır. Normal fonksiyon gören bir böbrek kanı süzerek atılması gereken maddeler ile idrar oluştururken, vücutta tutulması gereken maddelerin kaybını önler.
Ancak böbrek fonksiyonlarında çeşitli sebeplerle bir bozulma yaşanacak olursa böbrekler normal işlevini yerine getiremez. Vücuda gerekli olan maddeleri tutamaz ve değerli birçok madde idrarla atılır.
Böbreklerin normal çalışıp çalışmadığı nasıl anlaşılır?
Böbreklerin kontrolu, böbrek fonksiyonlarını gösteren testler yardımıyla anlaşılabilir. Bu testler böbrekler yoluyla atılması gereken maddelerin yeterli miktarda atılıp atılmadığınının anlaşılmasına yarar. Kreatinin klirens testi bu testlerden biridir.
Kreatinin nedir?
Kreatinin vücudun atık maddelerinden biri olup, kaslarda kreatin adı verilen maddenin yıkımı ile oluşur. Kreatinin vücut aktiviteleri, beslenme gibi faktörlerden etkilenmediği, böbreklerden geri emilmediği ve idrarla belirli miktarda atıldığı için klirens testi hesaplanmasında kullanılabilir.
Kreatinin klirens testi nedir ?
Kreatinin klirens testi, kan ve idrardaki kreatinin miktarlarına göre hesaplanan bir testtir. Kreatinin klirens testi birim zamanda (dakikada) kreatininden temizlenen plazma miktarını gösterir. Bu gösterge böbreklerin ne kadar iyi çalıştığının belirtecidir.
Kreatinin klirensi için gerekli örnekler nelerdir ?
Kreatinin klirens testi hesaplamasında kullanılan idrardaki kreatinin miktarı 24 saat boyunca toplanan idrar örneğinde tespit edilir. Bu süre boyunca yapılan idrarın miktarı önemli olduğundan, 24 saat boyunca tüm idrar uygun koşullarda toplanmalıdır.
Eğer 24 saatlik idrar toplanması mümkün olmuyorsa, 4 veya 12 saatlik sürelerde de idrar toplanabilir.
Kreatinin klirens testi için kandaki kreatinin miktarının da ölçülmesi gerekir. Bunun için genellikle koldaki bir toplardamardan alınan kan örneği kullanılır. Kan kreatinin düzeyi için kan örneği idrar toplanan günde verilmelidir.
Kreatinin klirens sonucu nasıl değerlendirilir ?
Kreatinin klirens test sonucu normal veya azalmış çıkabilir. Aşağıda çeşitli yaş gruplarına göre kreatinin klirensi normal değerleri yazılmıştır.
Böbrekler iyi çalışmadığı zaman kreatinin klirens testi aşağıda yazılan değerlerden daha düşük olarak saptanır. Yani birim zamanda kan plazmasından temizlenebilen kreatinin miktarı düşüktür.
Kreatinin klirensi test sonuçlarını doktorunuz değerlendirmelidir.
Normal kreatinin klirens test sonucu nedir ?
1 yaşına kadar: 72 mililitre (mL)/dakika (dk)/1.73 m2
2 yaş: 55 mL/dk/1.73 m2
3 yaş: 60 mL/dk/1.73 m2
4 yaş: 71 mL/dk/1.73 m2
5 yaş: 73 mL/dk/1.73 m2
10 yaş: 89 mL/dk/1.73 m2
20-29 yaş arası kadınlar: 72-110 mL/dk/1.73 m2
20-29 yaş arası erkekler: 94-140 mL/dk/1.73 m2
30-39 yaş arası kadınlar: 71-121 mL/dk/1.73 m2
30-39 yaş arası erkekler: 59-137 mL/dk/1.73 m2
Bundan sonraki her 10 yıl için ortalama 6.5 mL/dakika azalma olur.
Yukarıda Normal kreatinin klirens için verilen değerler Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests adlı kitabın 4. Baskısından alınmıştır.
Doç. Dr. Giray BOZKAYA
Biyokimya ve Klinik Biyokimya Uzmanı
Merhaba. Sağ Böbreğim bebeklikten itibaren gelişmemiş. 16 yaşında 99 senesinde aldırdım.tek böbrekliyim. kreatin yüksekliğini kimse söylememişti. son altı aydır takip ediyorum. değerlerin 140-150 arasında değişiyor. sınır ise 0,70-1,20. en son tahlil sonucum da değerim 1.22 çıkmıştı. ramazan da daha sık kontrol ediyorum. birden 1.22 ye düşmesi neden olabilir. vucuda gıda az girdiği için midir. yoksa düzenli su içmek iyileşme göstermiş midir böbreklerde. bilgilendirmenizi rica ederim. saygılarımla
YanıtlaSilMerhaba,
YanıtlaSilYazmış olduğunuz test sonuçları farklı testler veya farklı birimler olabilir. Kan kreatinin değeri olarak 140-150 değerleri çok yüksek değerlerdir. Bu değerin birimini de yazmadığınız için birşey söylemek mümkün değildir. Yazmış olduğunuz 1.2 değeri kan kreatinin değeri ile daha uyumludur. Test sonuçlarının uygun yazılması ile daha iyi bir değerlendirme yapılabilir. Sağlıklı günler dileriz.
Merhaba, Haklısınız yazım hatası yapmışım.tahlil sonuçlarım 1.40 ve 1.50 değerleri arasında idi.sadece bir kez 1.65 çıkmıştı. hep aynı hastanede yaptırdım tahlillerimi. normal değerler de 0.70-1.20 arasında. dediğim gibi son tahlilimde 1.22 çıktı. üre değerleri çok şükür iyi orta seviyede hep. bilmek istediğim bir gelişme söz konusu mudur? yoksa böbrek çalışması geriledi ve bu şekilde değişkenlikler gösterir mi? ayrıca idrar tahlilimde gayet iyi.protein kaçağı yok. Saygılarımla.
YanıtlaSilMerhaba,
YanıtlaSilKreatinin test sonucunun giderek düşmesi böbreğinizin çalışmasının gerilemediğini, bilakis iyi olduğunu gösteriyor. Doktorunuzun tavsiyeleri doğrultusunda davranırsanız böbreğiniz size ömür boyu hizmet edecektir. Sağlıklı günler dileriz.
merhaba , benim kreatinim 0.74 mg/dl ve 24 saatlik idrarda kreatin klirensim 144 ml/dk ve protein 240 mg/gün çıktı. Ayrıca paratroid hormonum 117 pg/ml dir.Ailede genetik FMF 2 kardeşimde var ben de yok biliyorum.bu hastalıktan kardeşim böbrek yetmezliği yaşıyor.Burdaki değerler; ben ona verici olmak isterken yapılan test sonucudur.1.5 ay sonucunda geldiğimiz nokta dün gen testi için kan verdim..Ama sürekli karar değiştiren bir dr muz var kafamız karıştı ve çaresiz kaldık..net bir değerlendirme yapabilirseniz çok mutlu olacağız..Not: ben 49 yaşında 170 cm boy ve 54 kilodayım..teşekkür ederim
YanıtlaSilMerhaba,
YanıtlaSilKan kreatinin ve kreatinin klirensi normal gözükmektedir. Ancak, idrarda protein bulunmuş olması sizin de böbreklerinizde bir problem olabileceğinin göstergesi olabilir. Doktorunuzun FMF gen testi istemesi normaldir. FMF hastalığında böbrekler etkilenerek kardeşinizde olan problemlere yol açabilir. Bu sebeple nakil öncesi sizde FMF bulunmadığından emin olunmak istenmiştir. Paratiroid hormonununzun yüksekliği D vitamini eksikliğine bağlı olabileceğinden D vitamini testi ile düzeyin belirlenmesi uygun olabilir. Sağlıklı günler dileriz.
41yasinda 58 kilo kadınim.sağ böbreğin atrofik olduğunu öğrendim.kreatin 1.2ve kreatinin klirensi 58 ve 24 saatte protein 80.endişelenmeli miyim
YanıtlaSilMerhaba,
YanıtlaSilTek böbreğinizi korumak için tüm önlemleri almalısınız. Muhtemelen bu önlemler konusunda doktorunuz sizi bilgilendirmiştir. Bu önlemlere riayet ettiğiniz ve gerekli kontrolları yaptırdığınız sürece umarız her şey yolunda gidecektir. Sağlıklı günler dileriz.