Kreatinin klirensi nasıl hesaplanır?

Böbreklerin iyi çalışıp çalışmadığını gösteren tetkiklerden biri kreatinin klirens testidir. Kreatinin klirens testi ile dakikada kreatinin adlı maddeden temizlenen kan plazması miktarı belirlenir. Kreatinin klirens testi sonucu böbrek fonksiyonu hakkında doktorunuza bilgi verir. Böbrek fonksiyonu normal olan kişilerde kreatinin klirens test sonucu da normal çıkar. Bunun aksine, böbrek fonksiyonu bozulmuş, yan, böbrekleri iyi çalışmayan bir kişinin kreatinin klirens test sonucu düşük çıkar.

Kreatinin klirens test sonucunun düşük çıkması ne demektir?

Düşük kreatinin klirens test sonucu böbreklerin kreatinin adlı maddeyi kandan temizleyemediğini gösterir. Bu sonuç vücutta böbrekler tarafından uzaklaştırılması gerek atık maddelerin yeterli bir şekilde uzaklaştıramadığının göstergesidir.

Kreatinin klirens testi nasıl yapılır?

Kreatinin klirensinin hesaplanabilmesi için idrar toplanmasını yanında kan örneğinin de alınması gerekir.

İdrar örneği: Kreatinin klirens testi için belirli bir zaman aralığında idrar toplanması gerekir. Tercih edilen süre 24 saattir. Bu süre içinde kişi tüm idrarını bir kap içinde toplar. Ancak 24 saat boyunca yapılan tüm idrarın toplanması kolay olmayabilir. Bu sebeple idrar toplanması için daha kısa süreler önerilebilir. Önemli olan şey belirlenen saat dilimi içinde tüm idrarın toplanması ve kaç saat boyunca idrar toplandığının laboratuvara bildirilmesidir.

Kan örneği: Kan örneğinin idrar toplanması ile eş zamanlı alınması önem taşır. Daha önceki günlerde alınmış kan örneğindeki kreatinin değerinin kullanılması uygun değildir.

Kreatinin klirensi nasıl hesaplanır?

Kreatinin klirensi hesaplanması için idrar ve kandaki kreatinin miktarının belirlenmesi gerekir. Ayrıca belirlenen süre boyunca toplanan idrarın hacmi de ölçülmelidir. Bu ölçümler Biyokimya Laboratuvarlarında görevli laboratuvar teknisyenleri tarafından yapılır.

Kreatinin klirensini hesaplamak için idrar kreatinin düzeyi kan kreatinin düzeyine bölündükten sonra çıkan sonuç idrar dakika hacmi ile çarpılır. 

Kreatinin klirensi nasıl değerlendirilir?

Çeşitli yaş grupları için normal kabul edilen kreatinin klirens değerleri vardır. Bu değerlerden daha düşük olan sonuçlar doktorunuz tarafından böbrek fonksiyonunun bozulması yönünde değerlendirilebilir.

Formül ile hesaplanan kreatinin klirens değeri kadın hastalarda %15 azaltılır. Benzer şekilde, felçli hastalarda hesapla bulunan kreatinin klirens değeri %20-40 azaltılır.

Bazı ilaçlar böbrek tübüllerinden kreatinin sekresyonunu azalttığı için serum kreatinin düzeyinde artışa sebebp olurlar. Bu nedenle kreatinin klirens testi düşük çıkar.