Şarbon, 'Bacillus anthracis' adı verilen bir bakterinin sebep olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. İhbarı zorunlu hastalıklar arasında yer alan şarbon ciddi bir enfeksiyon hastalığı olup, inek, koyun, keçi gibi evcil hayvanları etkiler. Şarbon insana şarbon bakterisinin bulaştığı hayvanlar yoluyla geçer. Hayvanların şarbona karşı aşılanmamış olması hayvanlarda şarbon riskini artırır.
Şarbonlu hayvanlara temas, hasta hayvanın etinin iyi pişirilmeden veya çiğ yenmesi, şarbonun insana bulaşmasına yol açabilir.
Şarbon hastalığı tedavi edilmezse ölüme sebep olabilir. Bu sebeple şarbon ve tipleri hakkında bilgi sahibi olunması önemlidir.
Şarbon mikrobu insanda nasıl hastalık yapar?
Şarbon hastası hayvanlardan, hayvan ürünlerinin çiğ yenmesinden veya şarbon bakterilerinin bulunduğu ortamda solunum havasından insana geçen şarbon mikrobu insan vücuduna girince aktifleşip çoğalmaya başlar. Çoğalan şarbon mikrobu insan vücuduna yayılarak toksin üretmeye başlar ve ağır bir hastalığa sebep olur.
Şarbon hastalığı genellikle insandan insana bulaşan bir hastalık değildir. Ancak nadiren de olsa deri şarbonunda deri üzerindeki enfekte materyalden şarbon bulaşabileceği bildirilmiştir.
Şarbon hastalığının tipleri nelerdir?
Deri şarbonu:
Kesimhane, tabakhane ve hayvanların işlenmemiş deri, post, yün gibi ürünleri ile çalışanlarda direk temas sonucu deri şarbonu görülebilir. Bu kişilerde deri üzerinde bir kesik veya yara varsa şarbon mikropları buralardan bulaşarak deri şarbonuna sebep olabilir. Deri şarbonu maruziyetten genellikle 1-7 gün sonra gelişir. Deri şarbonu en sık rastlanan şarbon hastalığı çeşidi olup en az tehlikeli şarbon tipidir. Tedavi edilmeyen deri şarbonu vakalarının %20'si ölebilir. Tedavi edilen deri şarbonu vakaların hemen hepsi iyileşir.
Solunum yolu ile bulaşan şarbon:
Hayvan derisi, yünü ve ya postları ile çalışılan ortamlarda, tabakhanelerde, kesimhanelerde havada şarbon bulunabilir ve solunan hava ile şarbon mikropları akciğerlere ulaşabilir. Şarbon hastalığının en tehlikeli tipi solunum yoluyla alınan tiptir ve akciğer şarbonu olarak da bilinir. Solunum yoluyla bulaşan şarbon genellikle 1 hafta sonra grip benzeri belirtilerle başlayıp ağırlaşır. Tedavi edilmezse hastaların ölüm riski yüksektir.
Sindirim yoluyla bulaşan şarbon:
Şarbon hastalığı olan hayvanların etini iyi pişirmeden veya çiğ yiyenlere de sindirim sistemi yoluyla şarbon bulaşabilir. Hastalık genellikle 1 hafta sonra ortaya çıkar. Tedavi edilmemesi durumunda sindirim yoluyla bulaşan şarbon hastalığının ölüm riski yüksektir.
Yorumlar
Yorum Gönder