eGFR nedir?

eGFR, hesaplanmış glomerüler filtrasyon hızı anlamına gelen İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşan bir kısaltma olup, eGFR testi böbreklerin fonksiyonunu değerlendirmek için yapılır. Bilindiği gibi böbrekler vücutta bulunan atık ürünlerin kandan süzülmesini ve idrarla atılmasını sağlar. Bu esnada vücuda yararlı olan maddeleri geri emerek kaybedilmesini önler. Glomerüler filtrasyon hızı bir dakikada böbreklerden süzülen kan miktarını gösterir. Böbreklerden süzülen kan miktarı eGFR şeklinde hesaplanabilir. Böbrek hastalıklarında eGFR testi sonucu düşük çıkar ve atık maddeler kandan etkili bir şekilde süzülemediği için vücutta birikmeye başlar.

eGFR testi ne zaman istenir?

Doktorunuz sizde böbrekler ile ilgili bir hastalıktan kuşkulandığı zaman böbrek fonksiyon testleri ister. Bu testler arasında kreatinin, BUN veya üre bulunur. Yapılan kan tahlilleri ile birlikte eGFR de genellikle otomatik olarak hesaplanarak laboratuvar sonuç raporlarında yazılır. Doktorunuzun böbrek hastalıklarından kuşkulandığı belirtiler şunlardır:

Göz çevresinde şişlik

El ve ayak bileklerinde şişlik

İdrar miktarında azalma

İdrar renginde değişiklikler

Yüksek tansiyon

Şeker hastalığı

eGFR nasıl hesaplanır?

Böbrek fonksiyonları hakkında fikir sahibi olmak için eGFR hesaplanabilir. eGFR hesaplayabilmek için kan kreatinin düzeyinin bilinmesi gerekir. Bu sebeple eGFR hesaplanacak olan kişiden kan kreatinin tahlili istenir. Kan kreatinin tahlili için genellikle kişinin kolundaki bir toplardamardan kan alınır. Kan kreatinin sonucuna ek olarak kişinin yaşı, cinsiyeti, boyu ve kilosu da hesaba katılarak eGFR bulunur. eGFR hesaplamak için çeşitli formüller bulunur ve bu formüller kişinin yaşına göre değişiklik gösterir.

eGFR normal sonucu nedir?

Yetişkinlerde eGFR sonucunun normal sayılması için 90 ve üzerinde olması gerekir. Ancak yaş ile eGFR değerinin azalacağı bilinmelidir. Genellikle 50 yaşından sonra eGFR değerleri 90'ın altına düşer ve bu düşüş yaşlandıkça artar.

eGFR sonucu 60 ile 90 arasında ise böbrek işlevinde hafif bir azalma söz konusudur.

eGFR sonucu 60’ın altında olanların böbrek fonksiyonları açısından kontrol edilmesi gerekir. Bu düzeyin altında böbreklerin işlevinde değişik derecelerde kayıp vardır. eGFR düzeyinin 3 ay boyunca 60'ın altında olması kronik bir böbrek hastalığını işaret eder.

Sonuç 15'in altında olanlarda böbrek yetmezliği bulunur.