Stres kırıkları teşhis ve tedavisi

Kemiğin dayanma gücünü aşan bir güç ile sürekli tekrarlayan biçimde karşılaşan kemikte stres kırıkları meydana gelebilir. Atletlerde, piyade askerlerde daha çok görülse de herkeste görülebilir. Daha çok ayak, ayak bileği, tarak kemikleri gibi kemiklerde ortaya çıkar. Belirli bir yaştan sonra menopoza giren kadınlarda ortaya çıkan kemik erimesi sebebiyle de stres kırıkları görülebilir. Genellikle ağrı ve şişlik en çok şikayet edilen belirtilerdir. Stres kırıkları teşhis ve tedavisi bir an önce yapılmalıdır.

Stres kırıkları teşhis ve tedavisi nasıl yapılır?

Stres kırıklarının teşhis ve tedavisi başlığı altında önce teşhis için yapılan tetkikler daha sonra ise tedavinin nasıl yapıldığı anlatılacaktır.

Stres kırıklarına nasıl teşhis konur?

Doktorlar öncelikle ne şikayetiniz olduğunu sorar ve bunun sebebini bulmaya çalışır. Bunun için size çeşitli sorular sorar. Bu sorulara doğru ve net cevaplar verilmelidir. Ayrıca sizi muayene ederek stres kırığının olabileceği yere çeşitli hareketler yaptırıp ağrı olup olmadığını anlamaya çalışır.

Röntgen:

Stres kırığı oluşumundan hemen sonra çekilen filmlerde pek bir şey görünmeyebilir. Stres kırığının röntgen filminde görülebilmesi için günler, haftalar hatta aylar geçmesi gerekebilir. Belirtilerin ortaya çıktığı ilk haftalarda stres kırığı olan bölge röntgende tamamen normal gözükebilir.

Kemik sintigrafisi:

Belirtilerin ortaya çıkışından sonraki birkaç gün içinde kemik sintigrafisinde stres kırığı tespit edilebilirse de MR'a göre hassasiyeti daha düşüktür. 

Bilgisayarlı tomografi ve MR:

Bu gibi tetkikler röntgen filmlerine göre stres kırıklarını daha erken gösterebilir. Bu görüntüleme teknikleri ayrıca yumuşak doku travmalarını da göstermesi açısından yararlıdır.

Stres kırıklarının tedavisi nasıl yapılır?

Stres kırığı tedavisinde öncelikle hastanın stres kırığının değerlendirilmesi gerekir. Yapılan muayene ve çekilen filmler değerlendirilerek stres kırığının derecesi belirlenir. Bundan sonra stres kırığının sebebi üzerinde durulur. 

Tedavide en önemli şey stres kırığı olan kemiğin üzerine düşen yükü azaltmaktır. Bunun için bir süre kemiğe atel yapılması gerekebilir. Bazı durumlarda çeşitli ameliyat teknikleri ile stres kırığının daha çabuk iyileşmesi sağlanabilir.

Stres kırığının iyileşmesi için zamana ihtiyaç vardır. Bu sebeple dinlenmek gerekir.

Doktorunuzun önerdiği şekilde stres kırığı olan kemiğe yük binmesi engellenmelidir.

Şişlik ve ağrıyı azaltmak için stres kırığı olan bölgeye buz uygulanabilir. Günde 3-4 kez her seferinde 15 dakika olmak üzere buz tatbikatı yapılabilir.

Normal günlük hayata dönüş yavaş olmalıdır. Stres kırığı olan kemiğin tekrar yoğun kullanıma geçmesi kırığın tekrarlamasına yol açabilir.

Ağrı fazla ise stres kırığı olan bölgeyi alçıya almak ve böylece bölgenin hareketsizliği sağlanarak iyileşme olabilir.

İyileşmeyen inatçı stres kırıklarında farklı destek tedavileri uygulanabilir. ESWT adı verilen şok dalgası tedavisi, PRP enjeksiyonu veya kök hücre tedavisi gibi yöntemler inatçı stres kırıkları için kullanılan yöntemlerdendir.

Stres kırıklarının önlenmesi için neler yapılır?

Egzersiz yaparken programa hafif başlanıp zorluk dereceleri yavaş yavaş artırılmalıdır.

Uygun spor ayakkabıları giyilmelidir. Kullanılan spor ayakkabısının yapılacak olan spor aktivitesine uygun olduğundan emin olunmalıdır. Ülkemizde spor ayakkabısı alınırken genellikle ayakkabının işlevi yerine şıklığına, markasına ve moda olup olmadığına bakıldığından stres kırığı gelişmesi kaçınılmazdır. Bu sebeple spor ayakkabısı alırken çok dikkat edilmelidir. Ayrıca ayak tabanında problem olanlar spor ayakkabının içine konacak tabanlıklar açısından da yardım almalıdır.

Sağlıklı beslenilmelidir. Kemiklerin sağlam olması için yeterli miktarda D vitamini ve kalsiyum alınmalıdır. Bunun için kalsiyum ve D vitamini içeren besinlerin neler olduğu öğrenilmelidir.