Çevremizdeki bazı kişilerin diyalize girdiğini duyarız. Bu terim, "hemodiyaliz" kelimesinin kısaltılmışıdır. Hemodiyaliz, böbreklerin çeşitli nedenlerle görevini yapamadığı durumlarda vücutta biriken zararlı atıkların ve bazı tuzların vücuttan uzaklaştırılması amacıyla özel bir cihaz tarafından süzülmesi işlemidir.
Böbrek yetmezliğinde böbreklerin yapamadığı işi yaparak kişinin aktif yaşamına devam edebilmesini sağlar. Bu işlemin gerektiği gibi yapılabilmesi için hastanın doktorları tarafından belirlenen kurallara harfiyen uyması gerekmektedir.
Böbrek yetmezliğinin sebepleri nelerdir ?
- Böbrek iltihapları,
- Kan damarlarının iltihapları,
- Böbrek kistleri,
- Tansiyon yükseklikleri,
- Şeker hastalığı.
Yukarıda sayılan sebepler böbrek yetmezliğinin en sık nedenleridir. Bunların dışında böbrekler, bazı ameliyatlar, ilaçlar veya kalp krizi gibi ciddi hastalıklardan sonra da birden bire çalışmayı durdurabilirler.
Hemodiyaliz yapılmasına nasıl karar verilir ?
Hemodiyalize ne zaman başlanacağı çeşitli faktörlere bağlıdır. Genel sağlık durumu, böbreklerin ne kadar fonksiyon gördüğü, kişinin yaşam kalitesi ve kişisel tercihler gibi etkenler hemodiyaliz kararını belirlemede etkendir.
Böbreklerin fonksiyon derecesi nasıl ölçülür ?
Böbrek fonksiyonunu değerlendirmek için böbreklerin "glomerüler filtrasyon hızı" adı verilen bir hesaplama kullanılır. Bu hesapta, kan kreatinin düzeyi, idrar kreatinin düzeyi, yaş ve cinsiyet gibi faktörler kullanılır. Elde edilen sonuca göre, böbreğin ne kadar fonksiyon yaptığı ortaya çıkar.
Hemodiyaliz öncesi neler yapılır ?
Vücutta dolaşan kanın temizlenebilmesi için damar içinden alınıp, hemodiyaliz cihazında temizlenip tekrar damar içine verilmesi gerekir.
Bunun için bir atardamar ile bir toplardamar arasında bir geçiş yaratılır. Bu geçiş çeşitli şekillerde olabilir. Önemli olan, bu geçişin enfeksiyon kapmaması ve özenle korunmasıdır.
Hemodiyaliz ne sıklıkta yapılır ?
Genellikle haftada 3 kez yapılır ve her seans 3-5 saat arasında sürer.
Hemodiyaliz nasıl yapılır ?
Hazırlık safhasında; vücut ağırlığı, kan basıncı, nabız ve vücut sıcaklığı ölçülür. Kan çıkış ve giriş bölgesi temizlenir.
Kan çıkış ve giriş bölgesine iğneler sokularak kanın vücuttan ince bir tüp içinden geçerek hemodiyaliz cihazına girmesi sağlanır. Burada zararlı atıklardan temizlenerek filtrelenen kan, başka bir tüp vasıtasıyla vücuda döner. Seans 3-5 saat arasında sürer ve bu süre içinde vakit geçirmek için bir şeyler okunup, televizyon seyredilebilir.
Hemodiyaliz esnasında bulantı ve karın ağrıları hissedilebilir. İşlem esnasında kan basıncı ve kalp hızı değişiklikler gösterebilir. Bunun sebebi, vücutta biriken aşırı sıvının diyaliz esnasında alınıyor olmasıdır. Hemodiyaliz süresince tansiyon ve nabız ölçümleri yapılarak diyalizin hızı ayarlanabilir.
Hemodiyaliz tamamlandığında, iğneler çıkartılır, vücut ağırlığı ölçülerek not edilir ve kişi normal yaşantısına geri döner.
Seanslar arasında neler yapılmalıdır ?
Uygun yiyeceklerin yenmesi hemodiyaliz sonuçlarını ve sağlığınızı etkileyen önemli unsurlardandır. Vücuda giren sıvı, protein, sodyum, potasyum ve fosfor miktarları hemodiyalizin sonuçları açısından çok önemlidir. Doktorunuzun ve diyetisyeninizin belirlediği yemek listesine harfiyen uyulmalıdır.
Verilen ilaçlar aksatılmadan kullanılmalıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder