COVID-19 immün plazma tedavisi

COVID-19 enfeksiyonu ile mücadelede yer alan tedavi yöntemlerinden biri de plazma tedavisidir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından aşı ve/veya etkin ilaçlara ulaşılamadığında immün plazma örneklerinin COVID-19 enfeksiyonunda kullanılabileceği belirtilmiştir. Dünyanın birçok ülkesinde plazma ile tedavi seçeneklerini araştıran denemeler son hızda devam etmektedir. Ülkemizde de COVID-19 enfeksiyonu geçiren pek çok kişi immün plazma tedavisinden faydalanmak istemektedir. Sağlık Bakanlığı da immün plazma tedavisi hakkında bilgilendirme yapmıştır.
  

İmmün plazma tedavisi nedir?

Önceki yıllarda domuz gribi salgını, 2003 SARS-CoV-1 salgını ve 2012 MERS-CoV salgınlarında başarı ile uygulanana immün plazma tedavisine geçmeden önce plazma hücrelerinin ne olduğu bilinmelidir. Plazma hücreleri ya da plazmositler adı verilen hücreler vücudun savunma sisteminde bulunan ve "antikor" adı verilen molekülleri salgılayan bağışıklık sistemi hücreleridir.

COVID-19 hastalığı geçirmiş ve iyileşmiş olan birçok hasta bulunmaktadır. Bu hastaların kan dolaşımında plazma hücreleri tarafından salgılanmış ve hastalıktan iyileşmede rol oynamış antikorlar bulunmaktadır. Bu kişilerden alınacak kan plazmasında bulunan antikorların COVID-19 hastalığı tedavisinde kullanılabileceği düşünülmektedir. 

COVID-19 hastalığı nedeniyle hastanede yatmakta olan kişilere iyileşmiş hastalardan elde edilen plazma örneğinin verilmesine "immün plazma tedavisi" adı verilir. Bu işleme "COVID-19 immün plazma nakli" adı da verilebilir.

 
İmmün plazma tedavisi niçin yapılır?

COVID-19 hastalığı geçirmiş ve iyileşmiş olan kişilerden alınan kanın sıvı kısmı, yani plazma, COVID-19 hastalığını geçirmekte olan kişilerin tedavisinde kullanılabileceği belirtilmiştir.

İçinde iyileşme şansını artırabilecek maddeler bulunduğundan, COVID-19 sebebiyle hastanede yatan ve hastalığı ciddi seyreden kişilerin immün plazma tedavisinden fayda görebileceği düşünülmektedir.

İmmün plazma tedavisi nasıl yapılır?

COVID-19 hastalığı geçirmiş ve iyileşmiş olan kişilerden alınan kan hastane laboratuvarında çeşitli işlemlerden geçirilerek sıvı kısmı yani plazması ayrılır. Bu plazma COVID-19 immün plazma olarak adlandırılır. 

Elde edilen immün plazma damar içinden hastaya verilir. Bu işlem hastanede yatarken yapılan bir işlem olup doktor ve sağlık personellerinin gözetimi altında yapılmalıdır. 

İşlem sırasında uygulama yapılan kişinin tansiyon, nabız, ateş gibi yaşamsal fonksiyonları takip edilerek herhangi bir yan etki açısından hasta kontrol altında tutulur.