Kan tahlilleri neden aç karnına alınır?

Bir kan tahlili için başvurduğunuzda kanınızı alacak olan kan alma personeli aç olup olmadığınızı sorar. Bu sorunun cevabına göre kanınız alınır veya alınmaz. Aç olmadığı zaman kanın alınmayacağını bilen bazı kişiler kendilerince uyanıklık yapıp, kanlarının alınması için aç olduklarını söyler. Bu davranışın neden doğru olmadığı yazımızda açıklanmıştır.

Tokluk kan tahlillerini nasıl etkiler ?

Besinler sindirildikten sonra bağırsaklardan emilerek kan dolaşımına katılır. Kan dolaşımına katılan besinlerin seviyesi kanda yükselmeye başlar. Vücut belli bir sürede kan dolaşımına katılan bu maddeleri gerek kullanarak, gerekse depolayarak kan dolaşımından temizler. Böylece kan tahlilinde kullanılacak olan serum veya plazma ölçümü etkileyebilecek olan maddelerden arınmış olur. Bu arınma ölçümün doğru yapılmasının şartlarından biridir. Çünkü ölçümlerde kullanılan kimyasal yöntemler kanda tokluk durumunda bulunan maddelerden etkilenerek yanlış sonuçlar çıkmasına yol açabilir. 

Yanlış sonuçlar sadece ölçümü bozan maddelerden kaynaklanmaz. Örneğin her tahlilde  istenen testlerden biri olan "açlık kan şekeri" adından da anlaşılabileceği gibi aç karnına test edilmesi gereken bir maddedir. Yemeklerden sonra sindirilmeye başlayan karbonhidratların bir ürünü olan "glukoz" ya da bilinen adıyla şeker, bağırsaklardan emildikten sonra hızla kanda yükselmeye başlar. Şekerin kandaki seviyesine göre kişinin şeker hastası olup olmadığı anlaşılır.

Normalde aç karnına alınması gereken kanda ölçülen şekerin bulunması gereken normal bir aralık vardır. Kişi tok iken kan şekeri bu normal aralığın üzerinde çıkacağı için kişiye yanlış teşhis konabilir. Kan şekeri yüksek çıktığı için şeker hastası olabileceği düşünülen hastaya gereksiz yere birçok test daha yaptırması istenebilir. Kendisine şeker hastası teşhisi konan kişi gereksiz yere strese girebilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için tahlil öncesi belirtilen süre aç kalınmalıdır. 

Açlık süresi ne kadar olmalıdır ?

Tahlil için kan alınmadan önce en az 8-10 saat kadar aç kalınmalıdır. Bu süre sağlıklı bir ölçüm yapılması için gereklidir. 

Açlık hissi kişiden kişiye değiştiği için kişinin ne kadar zamandan beri aç olduğu mutlaka sorulmalıdır. Bazı kişiler aç olduğunu söylese de, ne kadar süredir aç olduğu sorulduğunda "2 saat" diyebilmektedir. Bu süre açlık süresi olarak kabul edilebilecek bir süre değildir. 

Bazı kişiler ise mükellef bir kahvaltı yapmadıkları zaman tok olduğunu düşünmez. Kısa bir süre önce bir parça poğaça yemiş olmak veya bir bardak süt içmiş olmak onlar için bir şey ifade etmez. Ancak tahlil yapma açısından bu kişiler "aç" sayılmazlar. Belirtildiği gibi "açlık" en az 8-10 saat boyunca bir şey yememek ve içmemektir. Bu süre boyunca çok fazla olmamak kaydıyla su içilebilir.