Vücut hücrelerinin insülin hormonuna verdiği cevabın azalması veya insüline cevap vermemesi olarak tanımlanabilen insülin direnci gün geçtikçe bir sağlık sorunu olmaya başlamıştır. Eskiden nadir görülen bir durum olan insülin direnci günümüzde giderek yaygınlaşmakta, çocuklar ve gençler dahil birçok kişide insülin direnci görülmeye başlamıştır.
İnsülin direncinde ne olur ?
Normal şartlar altında, besin alımından sonra kan dolaşımında şeker yükselmeye başlar.
Kan dolaşımında yükselen şekeri düşürmek için pankreastan insülin adlı hormon salgılanır. İnsülin salgılanması kan dolaşımındaki şekerin hücrelerin içine girerek kullanıma sokulmasını sağlar. Böylece şekerden enerji elde edilir.
İnsülin direnci olan kişilerde hücreler insüline karşı direnç gösterir. Bu nedenle kan dolaşımında seviyesi artan şeker hücre içine giremez ve kullanılamaz. Böylece kan dolaşımındaki şeker düzeyi de düşürülemez. İnsülin etkisinin görülmesi için pankreas daha fazla insülin salgılamaya başlar ve kan dolaşımındaki insülin seviyesi de yükselir.
İnsülin direnci olduğu nasıl anlaşılır ?
Bir kişide insülin direnci olup olmadığını belirlemek için HOMA testi yapılır. Bu test aç karnına alınan kanda ölçülen kan şekeri ve insülin sonuçları kullanılarak yapılan bir hesaplamadır.
Bu hesaplamada; açlık kan şekerinin birimi miligram/desilitre (mg/dL), insülin hormonunun birimi ise mikroünite/mililitre olmalıdır. İki testin sonucu birbiri ile çarpılır. Çıkan sonuç 405'e bölündüğünde 2.5 ve üzerinde elde edieln sonuçlar "insülin direnci" olduğunu gösterir.
İnsülin direnci olanlar ne yapmalıdır ?
İnsülin direnci olanlar doktorunun verdiği beslenme ve egzersiz programını uygulamalıdır.
Diyet: Beslenme prensibi olarak besinlerdeki yağ, protein ve karbonhidrat oranları düzenlenmelidir. Karbonhidrat oranı %40’ın üzerinde olmamalıdır. Beslenme yanlışlarını düzeltmek için şekerli, unlu ve nişastalı besinlerden uzak durulmalıdır. Tatlılar, şekerlemeler, kekler, reçeller ve hatta aşırı tatlı meyvelerin tüketimi mümkün olduğu kadar azaltılmalıdır.
Yapılan bilimsel çalışmalarda, vücudundaki yağ oranı yüksek olanların insülin direnci bulunduğu, bu kişilerin kilo vermesi ile insülin direncinin düzeldiği saptanmıştır. Bu yüzden uygun bir diyet programı ile fazla kiloların verilmesi gereklidir. Alınan her ekstra kalorinin yağ olarak vücutta depolandığı unutulmamalıdır.
Egzersiz: Diyet yanında egzersiz de büyük önem taşımaktadır. Günlük yaşantıdaki hareket azlığı da en az aşırı kalori kadar önemlidir. Bunun için herkesin kolaylıkla yapabileceği bir aktivite seçilebilir.
En kolay yapılabilecek egzersiz yürümedir. Bir kişi günde en az 5000 adım ile egzersize başlamalı, zamanla adım sayısını artırarak günde 10.000 adıma ulaşmalıdır. Bu yürüyüşün de hızlı adımlarla olması önerilir.
Egzersizde en önemli şey bunu bir hayat tarzı haline getirmektir. Bahaneleri ortadan kaldırarak egzersiz mutlaka yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki hareketli bir yaşam insanların sağlıklı kalmasını sağlar. "İşleyen demir ışıldar" atasözü boşuna söylenmemiştir.
Bunlar yapılmazsa insülin direnci olan kişinin belirli bir süre sonra şeker hastalığına yakalanma riski artar.
Yorumlar
Yorum Gönder