Kan damarları ve özellikleri

Vücudumuzda bulunan kanın tüm vücut hücrelerine ulaşımını sağlayan yapılar kalbimiz ve kan damarlarıdır. Kalp her kasılmasıyla bir miktar kanı damarların içine gönderir. Kalbin itiş gücü ile yola çıkan kan en ücra köşedeki hücreye oksijen ve besin maddelerini taşır. Daha sonra farklı damarların içinde kalbe döner. Tüm bu yolculuk farklı damarlar sayesinde gerçekleşir: Atardamarlar, kılcal damarlar ve toplardamarlar. Gelin bu damarı tanıyalım:

Atardamarlar:

Kalp akciğerlerden gelen oksijenlenmiş, ya da "temiz" kanı atardamarlar aracılığı ile vücuda gönderir.

Kalpten çıkan ilk atardamar "aort" olarak adlandırılır. Bu damar en geniş atardamarımız olup, kalpten çıktıktan sonra karın boşluğuna ilerler. Geçtiği bölgelerde aorttan çıkan dallar gerekli organlara kanın iletilmesini sağlar.

Atardamarlar sayesinde başta oksijen olmak üzere hücrelerin yaşamı için gerekli besin maddeleri, kimyasal maddeler ve su hücrelere ulaşır. Bezlerden salgılanan hormonlar da atardamarlar sayesinde bütün vücuda ulaşır.  

Çeşitli sebeplerle kan akımının azalması veya kesilmesi hücrelerin oksijen ve besin maddelerine ulaşmasını engellediğinden hücrenin ölümüne yol açar. Buna en güzel örnek kalbi besleyen atardamarlarda meydana gelen daralma veya tıkanmalardır.  Kalp krizi bu sebeple meydana gelir ve tüm dünyada en önemli ölüm nedenlerinden biridir.

Kılcal damarlar

Atardamarlar kalpten çıktıktan sonra giderek daralarak vücudun en uç kısmına kadar ulaşırlar. Buralardaki hücrelere kadar kanın gelmesini sağlayan kılcal damarlar adından da anlaşılacağı üzere oldukça ince damarlardır. Buna rağmen kalpten yollanan kanı rahatlıkla hücrelere taşıyabilir. Böylece uzak noktalardaki hücreler de oksijen ve besin maddelerine kavuşabilir.

Toplardamarlar

Hücrelere gelen oksijen ve besin maddeleri kullanıldıktan sonra ortaya çıkan karbondioksit ve atık maddelerin hücreden uzaklaştırılması gerekmektedir. Bu işi de damarlar yapar ancak bu damarlara "toplardamar" adı verilir. Atardamarlar kalpten uzaklaşırken nasıl inceliyorsa, toplardamarlar bunun tersine kalbe yaklaşırken genişler.

Toplardamarlar sayesinde kalbe dönen "kirli" kan akciğere gönderilerek tekrar oksijenlenmesi sağlanır. Kan içinde bulunan atık maddeler ise karaciğer ve böbrekler gibi organlarımız tarafından süzülerek vücuda zararsız hale getirilir ve vücuttan atılır.