Herhangi bir kaza veya rahatsızlıktan etkilenen bir kişiye sağlık görevlileri gelene kadar geçen sürede yapılan yardıma “ilk yardım” denir. İlk yardım, kişiyi hayatta tutmak, sağlık durumunun kötüleşmesini önlemek ve aynı zamanda acil tıbbi yardım istemek gibi bileşenlerin tümünü içerir. İlk yardımın hızlı yapılması çok önemlidir, çünkü yapılacak olan yardım büyük ihtimalle kişinin hayatını kurtaracaktır. Bir kaza sonrası meydana gelen ölümlerin yarısı ilk yarım saat içinde olmaktadır.
İlk yardım olarak neler yapılması gerektiğini bilmek, başkalarının hayatını kurtarmak adına büyük önem taşır. Ancak yanlış müdahalelerin kazazedenin zararına olacağı unutulmamalıdır.
İlk yardımda temel ilkeler nelerdir?
İlk yardım yapılacak yerin güvenli olduğundan emin olun, gerekli güvenlik tedbirlerini alın.
Çoğu kez başkasına ilk yardım yapayım derken kendi canından olan kişilerin haberleri işitilir. Bunun en büyük sebebi güvenli olmayan ortamda yardım etmeye çalışmaktır. Örneğin bir otoyolda meydana gelen kaza sonrası yola savrulmuş kişilere yardım ederken kazaya uğrayan, sakat kalan veya hayatını kaybeden insanların haberleri zaman zaman duyulur.
İlk yardım yapacak kişi için güvenli olmayan bir yerde yardım etmeye çalışmak kendi hayatını da tehlikeye atmak demektir. Bu sebeple kaza alanı görünebilir şekilde işaretlenmeli, kaza geçiren aracın motoru kapatılmalı, gaz kaçağı varsa ortam havalandırılmalı, gaz vanası kapatılmalıdır.
Kazazedenin bilincinin açık olup olmadığını kontrol edin.
Bunun için “beni duyabiliyor musunuz?” gibi bir soru sorulabilir. Hasta veya yaralı olay nedeniyle şokta olabilir. Konuşarak onu sakinleştirmeye çalışın.
Çevredekilerden yardım isteyin.
Siz kazazede ile ilgilenirken başka bir kişinin de acil tıbbi yardım için ambulansı araması zaman kazandırır. Ambulans ne kadar erken yola çıkarsa, kaza yerine o kadar erken gelebilir.
Kişinin solunum yolunun açık olup olmadığını kontrol edin.
Kaza geçiren kişinin soluk alıp verebilmesi son derece önemlidir. Bu sebeple solunum yollarında soluk alıp vermeyi engelleyecek bir şey bulunup bulunmadığını kontrol edin. Ağız içinde bir cisim varsa işaret parmağınız ile çıkartın. Ancak çıkartayım derken cismin boğaza kaçmasını ve solunum yolunu tıkamasını engelleyin.
Aynı zamanda kişinin soluk alıp verdiğini kontrol edin. Bunun için göğüs kafesinin hareket edip etmediği gözlenebilir. Ayrıca kulağınız ile ağzından veya burnundan solunum sesi gelip gelmediği dinlenebilir.
Kan dolaşımının kontrolunu yapın.
Kalp atışı olup olmadığını kontrol edin. Kalp atışı yoksa, eğer ilk yardım eğitimi aldıysanız, kalp masajı yapın. Eğer herhangi bir kanama varsa kanamayı kontrol altına almaya çalışın.
Kazazedeyi yerinden kımıldatmayın.
Acil yardımsa görevli sağlık personeli gelene kadar kaza geçiren kişiyi yerinden kımıldatmayın. Bunun en büyük sebebi olması muhtemel bir omurga zedelenmesinde kişiye daha fazla zara vermemektir.
Acil yardım personeline gerekli bilgileri verin.
İlk yardım eğitimi olmayan bir kişinin kaza geçiren kişiye yapabileceği en önemli yardım sağlık personelini çağırmak, acil yardım ekibine tıbbi yardım için gerekli bilgileri vermek ve onlar gelene kadar kazazedenin daha fazla zarar görmesini engellemektir.
İlk yardım eğitimi alan kişiler ise solunum yollarının açılması, kalp masajı gibi müdahaleler ile yardımcı olabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder